24/12/2010 - 10:42
Sự sống nhân tạo, người lùn Neanderthal bướng bỉnh, sự hoạt động của núi lửa và những chú dế ấn tượng là những phát hiện nổi bật trong thế giới khoa học năm 2010.
Một thành tựu lớn gần đây của giới khoa học là Tiến sĩ Craig Venter và cộng sự của ông đã thu hút được sự chú ý của công chúng khi họ tuyên bố có thể tạo ra sự sống nhân tạo bằng cách tổng hợp nhiễm sắc thể nhân tạo từ hóa chất trong phòng thí nghiệm và sau đó nó được cấy vào để kiểm soát tế bào vi khuẩn sống. Với tên gọi M. mycoides JCVI-syn1.0, loại vi khuẩn nhân tạo này có thể mở đường cho một ngành khoa học mới cũng như châm ngòi cho một cuộc tranh luận về vấn đề đạo đức.
Về chủ đề công nghệ đang gây nhiều tranh cãi, cha đẻ của phương pháp thụ tinh nhân tạo (IVF), Tiến sĩ Robert Edwards đã nhận được giải Nobel Y học năm 2010. Trong khi một số chuyên gia vẫn tranh cãi về các nguy cơ có liên quan tới công nghệ này thì một nghiên cứu của Úc phát hiện thấy một trong những kỹ thuật IVF có nguy cơ ảnh hưởng tới giới tính của thai nhi.
Khả năng sinh sản của nữ giới tiếp tục là chủ đề gây chú ý trong suốt năm 2010. Các nhà nghiên cứu Châu Âu tuyên bố đã phát triển được một phương pháp nghiên cứu nhằm xác định thời điểm bắt đầu giai đoạn mãn kinh. Một nghiên cứu quốc tế tìm ra một nhóm gen liên quan đến tuổi dậy thì và nhiều gen trong nhóm này liên quan đến lượng mỡ trong cơ thể. Ngoài ra, các nhà khoa học Tây Úc phát hiện thấy các cô gái có anh trai thường bắt đầu có kinh sớm hơn những người không có anh trai.
Hầu hết mọi người đều biết rằng thiếu ngủ không có lợi cho sức khỏe. Các nhà nghiên cứu Hà Lan bổ sung thêm rằng hiện tượng thiếu ngủ có thể làm co não. Những người phải đi máy bay thường xuyên có thể bị suy giảm trí nhớ ngắn hạn.
Về khả năng đọc bản đồ, các nhà nghiên cứu Anh và Na-uy khẳng định nam giới không giỏi hơn nữ giới. Nghiên cứu thực hiện trên chuột mới sinh phát hiện thấy khả năng định vị phương hướng ở con cái và con đực tương đương nhau.
Theo các nhà nghiên cứu Mỹ, sau khi ăn một thìa đường, con người có thể đưa ra quyết định dễ dàng hơn. Nghiên cứu về hai phụ nữ bị tổn thương ở vùng hạnh não (trung tâm điều khiển các cảm giác sợ hãi và kích động) phát hiện thấy nỗi sợ hãi và sự say mê cờ bạc có mối quan hệ với nhau. Điều này cũng xảy ra ở một nhóm chim bồ câu ở Kentucky vì chúng cũng thể hiện hành vi thích đánh bạc giống như con người.
Thảm họa tự nhiên
Tháng 1/2010, một trận động đất có sức tàn phá nặng nề nhất trong lịch sử đã tấn công quốc đảo Haiti. Hai tháng sau, một trận động đất lớn hơn đã làm đất nước Chile chấn động mạnh, gây ra một đợt sóng thần lớn. Tháng 9/2010, thành phố Christchurch của New Zealand bị rung chuyển mạnh do một đường nứt gẫy trên lớp vỏ trái đất chưa từng được biết đến trước đó.
Đợt phun trào núi lửa Eyjafjallajokull ở Ai Len không gây ra nhiều thiệt hại tính mạng nhưng nó làm cho hàng triệu khách du lịch Châu Âu và độc giả trên khắp thế giới đau đầu. Mặc dù lượng dung nham trong đợt phun trào khá lớn nhưng các chuyên gia cho rằng tro bụi từ của nó ít ảnh hưởng tới nhiệt độ toàn cầu.
Trong năm 2010, tin tức về hiện tượng biến đổi khí hậu tập trung nhiều vào chính trị hơn khoa học. Một báo cáo tổng hợp từ cổng thư điện tử 'Climategate' emails đã làm sáng tỏ các dữ liệu do các nhà khoa học cung cấp. Tuy nhiên, báo cáo này cho rằng các nhà khoa học đã quá giữ kín thông tin và bảo mật nghiên cứu. Tháng 8/2010, một báo cáo tổng hợp của Ủy ban Liên Chính phủ về Biến đổi Khí Hậu (IPCC) đã khuyến cáo thay đổi phương pháp điều hành và cách thức công bố các thông tin nghiên cứu khoa học.
Năm 2010, lượng mưa ở miền Đông nước Úc gia tăng. Mặc dù vậy, đây là năm ấm nhất từng ghi lại trong tài liệu từ trước tới nay.
Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đã tác động tới mức khí thải nhà kính. Tuy nhiên, các nhà khoa học Đan Mạch cảnh báo việc băng vĩnh cửu tan sẽ thải ra lượng lớn ô-xít ni-tơ, một loại khí nhà kính nguy hiểm khác.
Khám phá về tự nhiên
Năm 2010, các nhà khoa học đã khám phá ra cách thức chó rũ lông, khả năng loại bỏ trọng lực mà loài mèo sử dụng để uống sữa cũng như những bằng chứng cho rằng bọ hung là loài côn trùng khỏe nhất.
Về kỷ lục của côn trùng, loài Platycleis affinis , một loài dế sống trong bụi rậm đã lập kỷ lục do tinh hoàn của nó có kích cỡ bằng 1/7 trọng lượng cơ thể. Đây có lẽ là loài côn trùng ấn tượng nhất.
Chiều dài của gen là một vấn đề khác. Loài cây của Nhật Bản mang tên ‘Paris japonica’ có bộ di truyền dài gấp 50 lần bộ gen của con người.
Trong giới cổ sinh vật học, các nhà nghiên cứu lần đầu đã tạo ra huyết cầu tố (haemoglobin) từ voi ma-mút và tách DNA từ vỏ trứng của chim Moa, một loài chim lớn ở Tây Ban Nha giống như chim đà điểu.
Những chiếc răng hóa thạch cổ được tìm thấy ở Libya phần nào chứng minh giả thuyết con người tiến hóa ở các châu lục khác ngoài Châu Á. Một nghiên cứu di truyền về DNA cổ khẳng định các hoạt động nông nghiệp có nguồn gốc từ vùng Trung Đông cách đây khoảng 11 ngàn năm.
Nhóm nhà khoa học người Anh nghiên cứu xương ngón tay của người Neanderthal đã kết luận rằng khả năng tình dục của họ mạnh mẽ hơn loài người hiện đại.
Khám phá vũ trụ
Trong lĩnh vực thiên văn học, các nhà khoa học gần như phát hiện một hành tinh quay quanh quỹ đạo một ngôi sao mỗi tuần. Kính thiên văn tìm kiếm các hành tinh Kepler được cho rằng đã phát hiện thấy hàng trăm hành tinh mới. Trong khi đó, các nhà thiên văn học Canada tuyên bố họ đã ghi lại hình ảnh đầu tiên của một hành tinh cách trái đất 500 năm ánh sáng.
Một nghiên cứu cho rằng Sao Thiên Vương và Hải Vương có thể chứa kim cương trong phần trung tâm của hành tinh. Kết quả thăm dò khi một tên lửa của NASA va vào mặt trăng cho thấy đất trên mặt trăng có chứa nước đóng băng.
Tháng 5/2010, sáu người tình nguyện được khóa chặt trong một mô hình tàu vũ trụ mô phỏng một chuyến đi tới Sao Hỏa. Những người tình nguyện này ‘sẽ tới’ Sao Hỏa và ‘quay trở về’ Trái Đất vào tháng 11/2011.
Trong lĩnh vực nghiên cứu vũ trụ, hiện chưa có sự kiện nào thu hút nhiều sự chú ý hơn tàu vũ trụ Hayabusa. Sau khi động cơ hỏng, máy tính bị tắt và việc lấy mẫu không thành, tàu du hành vũ trụ của Nhật Bản đã trở về trái đất muộn hơn bốn năm. Tuy nhiên, những thiết bị đáng giá trên tàu vẫn còn nguyên vẹn.
Nhỏ, to và những người thông minh
Trở lại Trái đất, Máy Gia Tốc Hạt lớn (Large Hadron Collider) bắt đầu năm đầu tiên vận hành toàn bộ. Trong khi Trái đất không tới ngày tận thế như một số người từng lo sợ, các kết quả ban đầu cho thấy thiết bị trị giá hàng tỉ đô-la này đã tạo ra những vụ nổ Big Bang nhỏ.
Hai nhà nghiên cứu Áo cho rằng hiện tượng những quả bóng tròn phát sáng hay đĩa bay có thể chỉ là do trí tưởng tượng của con người. Trong khi đó, các nhà nghiên cứu Úc tin rằng chúng có thể là những quả cầu lửa từ trong vũ trụ.
Các nhà khoa học cũng thông báo họ đã đo được kích thước của hạt nhỏ nhất là yoctonewtons. Đồng thời, họ chứng minh rằng càng ở trên cao thì thời gian càng trôi qua nhanh và họ cũng lập kỷ lục cho việc tạo ra nhiệt độ cao nhất là 4 ngàn tỉ độ C.
Và cuối cùng, các nhà nghiên cứu tại Đại học Chicago và Đại học Cornell xứng đáng nhận được một phần thưởng cho phát minh Universal Gripper, một bàn tay robot làm từ bóng cao su được bơm đầy cà phê xay và đính liền với một chiếc bơm chân không.
.
.
.
No comments:
Post a Comment