BÂY GIỜ AI ĐANG NGỦ ?

Bây giờ ai đang ngủ?
Thomas L. Friedman, The New York Times
Lê Quốc Tuấn, X-Cafe chuyển ngữ
09.01.2010
http://www.x-cafevn.org/node/2579
Đổng Kiến Hoa, vị đặc khu trưởng người đầu tiên được Trung Quốc-bổ nhiệm tại Hồng Kông sau khi bàn giao vào năm 1997, ban cho tôi ba câu tóm tắt về một ngày khác của lịch sử kinh tế hiện đại Trung Quốc: "Trung Quốc đã ngủ quên trong cuộc Cách mạng công nghiệp. Nàng chỉ mới vừa thức dậy trong Cách mạng công nghệ thông tin. Nàng dự định tham gia hết mình trong cuộc Cách mạng xanh".

Tôi sẽ nói. Nhờ đang được ở tại Trung Quốc ngay thời điểm này khiến tôi bị thuyết phục hơn bao giờ rằng khi các sử gia nhìn lại vào cuối thập niên đầu tiên của thế kỷ 21, họ sẽ nói rằng điều quan trọng nhất xảy ra không phải là một nạn suy thoái lớn, nhưng chính là Cú nhảy vọt màu Xanh của Trung Quốc. Các nhà lãnh đạo ở Bắc Kinh hiểu được rõ ràng rằng cuộc cách mạng về ET - Kỹ thuật Năng lượng - là cả một nhu cầu lẫn cơ hội, và họ không có ý định bỏ lỡ nó.

Ngược lại, chúng tôi thì có ý định sửa chữa Afghanistan. Chúc một ngày vui vẻ nhé.

Được thôi, đấy là một cú đánh không đẹp. Nhưng quả này thì ngang ngửa đây: Andy Grove, vị đồng sáng lập của Intel, nói rằng các công ty đang đi đến "những khúc quanh chiến lược", nơi mà các nguyên tắc cơ bản kinh doanh đã đổi thay và họ, hoặc phải quyết định cứng rắn để đầu tư vào một chu kỳ đi xuống và tham gia một quỹ đạo hứa hẹn hơn hoặc không làm gì cả rồi tàn lụi đi . Điều này cũng đúng đối với tình hình các quôc gia.

Hoa Kỳ đang ở đúng vào khúc quanh chiến lược. Chúng ta hoặc sẽ đưa ra một mức giá carbon và các chế độ ưu đãi đứng đắn để bảo đảm rằng Mỹ là đối thủ cạnh tranh chính hoặc là đối tác của Trung Quốc trong cuộc cách mạng ET, hoặc chúng ta sẽ dần dần nhường ngành công nghiệp lại cho Bắc Kinh và những công ăn việc làm tốt cùng vền an ninh về năng lượng cũng đi theo luôn.

Phải chăng Tổng thống Obama sẽ hoàn tất vấn đề chăm sóc y tế và sẽ xếp qua một bên để giải quyết sau các pháp chế về năng lượng - và giá cả carbon - mà Quốc hội đã thông qua để chuyển vào giai đoạn midterm không có các vị Cộng Hoà kêu rên "đánh thuế nữa ư " Hay ông sẽ nắm lấy cơ hội này trước midterms - có thể là cơ hội cuối cùng của ông để đặt đa số tại Thượng viện vào với nhau, bao gồm cả một số Cộng hòa, cho cái giá carbon - và đem lại được một cỗ máy thực sự của Mỹ cho sáng kiến về năng lượng sạch và nền an ninh năng lượng?

Tôi đã choáng váng để tìm hiểu về khối lượng tuyệt đối của gió, mặt trời, vận chuyển khối lượng, hạt nhân và các dự án than đá hiệu quả hơn - từng lên mầm mọc rễ tại Trung Quốc chỉ trong năm vừa qua.

Đây là e-mail từ Bill Gross, người điều khiển công ty eSolar, khởi động một loại nhiệt lượng mặt trời đầy hứa hẹn tại tiểu bang California: Vào ngày thứ Bảy, tại Bắc Kinh, Gross cho biết, ông đã công bố " một giao dịch thương mại về nhiệt lượng mặt trời lớn nhất chưa từng thấy. Đó là một thoả thuận xây dựng các nhà máy năng xuất 2 gigawatt trị giá 5 tỉ ở Trung Quốc xử dụng công nghệ có căn cứ tại California của chúng tôi. Trung Quốc còn đang tích cực hơn so với Hoa Kỳ. Chúng tôi đã từng nạp thủ tục để xin mượn một món nợ từ bộ Năng lượng Hoa kỳ cho một dự án 92 megawatt tại New Mexico, và trong một thời gian ngắn hơn là thời gian phải đi qua giai đoạn 1 của việc xem xét đơn, Trung Quốc đã ký, chấp thuận, và sẵn sàng để bắt đầu xây dựng trong năm nay trong một dự án lớn hơn 20 lần! "

Đúng, biến đổi khí hậu là một mối quan tâm đối với Bắc Kinh, nhưng tức thời hơn, các lãnh đạo của Trung Quốc biết rằng đất nước của họ đang ở giữa mê trận di dân lớn nhất của người dân từ nông thôn đến các trung tâm đô thị trong lịch sử của nhân loại. Điều này tạo ra một sự đột biến trong nhu cầu năng lượng, khiến Trung Quốc cương quyết để đáp ứng với các nguồn sạch hơn, ở trong nước để nền kinh tế trong tương lai của họ ít dễ bị tổn thương khiến mang đến các chấn động và do đó họ sẽ không tự ô nhiễm chính mình đến chết.

Chỉ riêng trong năm qua, rất nhiều nhà sản xuất tấm năng lượng mặt trời xuất hiện ở Trung Quốc khiến giá cả năng lượng mặt trời đã giảm từ khoảng 59 cent một kilowatt giờ đến 16 cent, theo Keith Bradsher, trưởng phòng của tờ Times ở đây. Trong khi đó, tuần qua, Trung Quốc đã thử nghiệm chiếc xe lửa nhanh nhất thế giới - 217 dặm/giờ - từ Vũ Hán đến Quảng Châu. Theo ghi nhận của Bradsher, Trung Quốc "đã gần hoàn tất việc xây dựng một tuyến đường sắt cao tốc từ Bắc Kinh tới Thượng Hải với chi phí $ 23.5 tỉ. Xe lửa này chạy suốt các tuyến đường 700 dặm chỉ trong năm giờ, so với 12 giờ hôm nay. Để so sánh: xe lửa Amtrak cần ít nhất 18 giờ để đi di chuyển một khoảng cách tương tự từ New York đến Chicago".

Trung Quốc cũng tham gia vào việc bành trướng năng lượng hạt nhân nhanh nhất thế giới. Dự kiến xây dựng khoảng 50 lò phản ứng hạt nhân mới vào năm 2020; cả phần còn lại của thế giới kết hợp lại có thể xây dựng được 15 lò như vậy.

"Vào cuối thập niên này, Trung Quốc sẽ thống trị nền sản xuất toàn cầu của toàn bộ các thiết bị điện," ông Andrew Brandler, Tổng Giám đốc của Tập đoàn CLP, điện năng lớn nhất của Hồng Kông tuyên bố.

Trong quá trình này, Trung Quốc sẽ làm cho các công nghệ năng lượng sạch rẻ hơn cho bản thân và mọi người khác. Nhưng ngay cả các chuyên gia Trung Quốc cũng sẽ cho bạn biết được rằng tất cả sẽ xảy ra nhanh hơn và hiệu quả hơn nếu như Trung Quốc và Mỹ cùng làm việc với nhau - với Mỹ giỏi hơn về phát minh và kháo cứu năng lượng, trong khi Trung Quốc vẫn còn yếu, cũng như trong các liên doanh đầu tư và dịch vụ mới về công nghệ sạch, và với Trung Quốc thành thạo hơn trong sản xuất lớn hàng loạt.

Đây là một khúc quanh chiến lược. Rõ ràng là nếu chúng ta, Mỹ, quan tâm đến nền an ninh năng lượng, sức mạnh kinh tế và chất lượng môi trường của chúng ta, cần phải đưa ra một mức giá carbon dài hạn khiến kích thích và ban thưởng được các sáng kiến về năng lượng sạch. Chúng ta sẽ không kham nổi cho sự ngủ quên trước một Trung Quốc cường tráng hoàn toàn tỉnh táo.

Nguồn: The New York Times